De moderne huishoudelijke waterzuiveraar zijn in staat om een groot deel van de farmaceutische restanten uit ons drinkwater te filteren. Afhankelijk van het type filter kunnen deze systemen tussen de 90% en 99% van medicijnresten verwijderen. Met name geavanceerde technieken zoals omgekeerde osmose zijn bijzonder effectief in het elimineren van deze microverontreinigingen. Hoewel het Nederlandse kraanwater al van hoge kwaliteit is, kiezen steeds meer huishoudens voor extra zuivering om het laatste restje ongewenste stoffen uit hun drinkwater te halen.
Voor het effectief filteren van medicijnresten uit kraanwater zijn niet alle waterzuiveringssystemen even geschikt. Sommige filtratietechnologieën presteren aanzienlijk beter dan andere als het gaat om het verwijderen van farmaceutische restanten.
Actieve koolstoffilters zijn een populaire eerste keuze voor veel huishoudens. Deze filters werken op basis van adsorptie, waarbij medicijnresten en andere organische verbindingen aan het koolstofoppervlak blijven plakken. Ze zijn redelijk effectief tegen veel medicijnresten, maar hebben hun beperkingen bij zeer kleine moleculen. Standaard koolstoffilters kunnen ongeveer 60-80% van de meest voorkomende medicijnresten verwijderen.
Omgekeerde osmose (RO) systemen bieden een veel hogere zuiveringsgraad. Deze technologie maakt gebruik van een semipermeabel membraan dat alleen watermoleculen doorlaat en vrijwel alle verontreinigingen, waaronder medicijnresten, tegenhoudt. RO-systemen zoals The Source kunnen tot 99% van ongewenste stoffen uit het water filteren, inclusief de kleinste farmaceutische componenten.
UV-zuiveringssystemen werken anders - ze doden micro-organismen, maar verwijderen geen opgeloste stoffen zoals medicijnresten. Daarom worden ze vaak gecombineerd met andere filtratietechnologieën.
| Filtersysteem | Effectiviteit tegen medicijnresten | Voordelen |
|---|---|---|
| Standaard koolstoffilter | 60-80% | Betaalbaar, eenvoudig te installeren |
| Geavanceerd koolstoffilter | 80-90% | Betere adsorptie, verwijdert meer stoffen |
| Omgekeerde osmose | 95-99% | Hoogste zuiveringsgraad, verwijdert vrijwel alle verontreinigingen |
| UV-zuivering (alleen) | 0-10% | Effectief tegen bacteriën, niet tegen medicijnresten |
De meest effectieve oplossingen zijn combinatiesystemen die meerdere zuiveringsmethoden integreren. Een waterzuiveraar systeem dat bijvoorbeeld een voorfilter met actieve koolstof combineert met omgekeerde osmose en een nafilter biedt de hoogste graad van zuivering. Deze meerstapssystemen verwijderen eerst grotere deeltjes en organische vervuiling, filteren vervolgens medicijnresten via het RO-membraan en verbeteren tenslotte de smaak met een nafilter.
Het Nederlandse kraanwater behoort tot het veiligste ter wereld, maar is niet volledig vrij van medicijnresten. Recent onderzoek toont aan dat er meetbare hoeveelheden farmaceutische stoffen aanwezig zijn, al liggen deze concentraties doorgaans ver onder de gezondheidsnormen.
Volgens studies van het RIVM en diverse waterbedrijven worden in Nederlands kraanwater sporen gevonden van pijnstillers, antibiotica, hormonen, antidepressiva en andere medicijnen. De concentraties variëren meestal tussen 1 en 100 nanogram per liter (ng/L), wat overeenkomt met één druppel in een zwembad.
De meest voorkomende medicijnresten in ons kraanwater zijn:
De gezondheidsrisico's van deze lage concentraties worden door experts als minimaal beschouwd. Toch maken steeds meer consumenten zich zorgen over de lange-termijneffecten van chronische blootstelling aan deze stoffen, vooral vanwege mogelijke hormoonverstorende werking en de onbekende effecten van mengsels van verschillende medicijnresten.
Regionaal kunnen er verschillen zijn in de concentraties medicijnresten. Gebieden met veel zorginstellingen of in de buurt van grote rivieren die water uit het buitenland aanvoeren, kunnen hogere concentraties bevatten. De drinkwaterbedrijven monitoren deze stoffen nauwlettend, maar de conventionele zuiveringsmethoden verwijderen niet alle medicijnresten.
Er bestaat een duidelijk verschil in capaciteit en technologie tussen huishoudelijke waterzuiveraar en industriële zuiveringssystemen. De effectiviteit van thuissystemen hangt sterk af van de gebruikte technologie en kan in sommige gevallen vergelijkbaar zijn met industriële oplossingen voor specifieke verontreinigingen.
Industriële waterzuiveringsinstallaties werken op enorme schaal en gebruiken vaak geavanceerde technieken zoals ozonisatie, UV-desinfectie, actieve koolfiltratie en membraanfiltratie. Ze zijn ontworpen om grote volumes water te behandelen en moeten voldoen aan strenge wettelijke eisen. Echter, veel conventionele zuiveringsinstallaties zijn niet specifiek ontworpen voor het verwijderen van medicijnresten.
Thuiswaterzuiveraars, vooral hoogwaardige systemen met omgekeerde osmose technologie, kunnen juist zeer effectief zijn in het verwijderen van medicijnresten. Een kwaliteitssysteem zoals The Source kan tot 99% van de ongewenste stoffen filteren, inclusief farmaceutische resten die mogelijk door de industriële zuivering zijn gekomen.
Voordelen van thuiswaterzuiveraars:
Beperkingen van thuiswaterzuiveraars:
Wat realistisch verwacht kan worden van een thuiswaterzuiveraar is dat deze een extra barrière vormt tegen verontreinigingen die mogelijk in het kraanwater aanwezig zijn. Voor medicijnresten specifiek bieden omgekeerde osmose systemen de beste bescherming, met verwijderingspercentages die industriële standaarden kunnen evenaren of zelfs overtreffen voor deze specifieke stoffen.
Het controleren of je waterzuiveraar effectief medicijnresten filtert is niet eenvoudig, maar er zijn verschillende methoden beschikbaar. Professionele laboratoriumtests bieden de meest betrouwbare resultaten, terwijl thuistests een eerste indicatie kunnen geven.
Voor thuisgebruik zijn er eenvoudige TDS-meters (Total Dissolved Solids) beschikbaar die de totale hoeveelheid opgeloste stoffen in water meten. Hoewel deze meters geen specifieke informatie geven over medicijnresten, kunnen ze wel aantonen of je filter in het algemeen effectief werkt door het verschil te meten tussen het ingaande en uitgaande water. Een significante verlaging van de TDS-waarde suggereert dat je filter goed functioneert.
Voor specifieke analyse van medicijnresten zijn professionele laboratoriumtests noodzakelijk. Diverse commerciële laboratoria bieden wateranalyses aan die kunnen detecteren of specifieke farmaceutische stoffen aanwezig zijn. Deze tests zijn nauwkeuriger maar ook kostbaarder, variërend van €100 tot €500 afhankelijk van het aantal te testen stoffen.
Bij de aanschaf van een waterzuiveraar kun je letten op de volgende certificeringen:
De testresultaten interpreteren vereist enige kennis. Bij laboratoriumtests worden concentraties meestal uitgedrukt in nanogram per liter (ng/L) of microgram per liter (μg/L). Een effectieve waterzuiveraar zou de concentraties medicijnresten met minimaal 90% moeten verminderen, idealiter tot onder de detectielimiet van de test.
Het is ook belangrijk om regelmatig te testen, vooral na filtervervanging, om te verzekeren dat je systeem optimaal blijft presteren. Bij systemen met omgekeerde osmose technologie zoals The Source, is het aan te raden de filters jaarlijks te vervangen om de hoogste zuiveringsgraad te behouden.
De investering in een waterzuiveraar die effectief medicijnresten kan filteren varieert aanzienlijk, afhankelijk van het type systeem en de gebruikte technologie. Omgekeerde osmose systemen bieden de beste verwijdering van medicijnresten, maar zijn ook het meest kostbaar in aanschaf.
Hieronder een overzicht van de verschillende prijsklassen:
| Type waterzuiveraar | Aanschafprijs | Jaarlijkse onderhoudskosten | Effectiviteit tegen medicijnresten |
|---|---|---|---|
| Eenvoudige koolstoffilters (kan/pitcher) | €20-€80 | €60-€120 (filtervervanging) | Beperkt (30-60%) |
| Geavanceerde koolstoffilters | €100-€300 | €80-€150 | Gemiddeld (60-80%) |
| Omgekeerde osmose systemen | €400-€1500 | €100-€200 | Hoog (95-99%) |
| Combinatiesystemen (multi-technologie) | €800-€2000 | €150-€250 | Zeer hoog (tot 99%) |
Naast de aanschafprijs moet je rekening houden met installatiekosten. Eenvoudige tafelmodellen kun je zelf installeren, maar voor onder-het-aanrecht systemen zoals omgekeerde osmose installaties is vaak professionele installatie nodig, wat €100-€300 extra kan kosten.
De onderhoudskosten bestaan voornamelijk uit het vervangen van filters. Bij omgekeerde osmose systemen zijn er meestal drie filters die periodiek vervangen moeten worden:
Op lange termijn is de kosteneffectiviteit van een waterzuiveraar vaak beter dan gedacht. Als we uitgaan van een huishouden dat anders flessenwater zou kopen, kan een kwaliteitssysteem zoals The Source zichzelf binnen 1-3 jaar terugverdienen. Bovendien biedt het de zekerheid van zuiver water zonder medicijnresten en andere verontreinigingen.
De levensduur van een goed onderhouden omgekeerde osmose systeem bedraagt gemiddeld 10-15 jaar, wat de investering over tijd aanzienlijk aantrekkelijker maakt. Sommige aanbieders bieden ook garanties tot 5 jaar en onderhoudsservices die de zorgen over het systeem wegnemen.
Voor het meest kosteneffectieve resultaat raden wij aan te kiezen voor een systeem dat specifiek is ontworpen voor het filteren van medicijnresten, zoals onze omgekeerde osmose oplossingen, die de hoogste zuiveringsgraad bieden tegen een redelijke prijs.